เซ็บเดิร์ม หรือที่หลายคนรู้จักกันในชื่อ Seborrheic dermatitis เป็นปัญหาผิวหนังที่พบได้บ่อย หากเกิดขึ้นที่หนังศีรษะจะทำให้เกิดอาการคัน มีรังแค และเป็นขุย ใครที่กำลังกังวลกับปัญหานี้ Follizin จะมาไขข้อข้องใจเกี่ยวกับ เซ็บเดิร์มหนังศีรษะ ว่าคืออะไร เกิดขึ้นได้อย่างไร ใครมีความเสี่ยง และที่สำคัญที่สุดคือรักษาหายไหม พร้อมคำแนะนำในการดูแลตัวเองแบบง่าย ๆ ที่คุณทำได้
เซ็บเดิร์ม คืออะไร?
เซ็บเดิร์ม (Seborrheic dermatitis) เป็นโรคผิวหนังอักเสบเรื้อรังชนิดหนึ่ง มักเกิดขึ้นบริเวณที่มีต่อมไขมันเยอะ เช่น หนังศีรษะ คิ้ว ข้างจมูก และหลังใบหู ลักษณะที่เห็นได้ชัดคือเป็นผื่นแดง มีขุยสีขาวหรือเหลืองคล้ายรังแค บางครั้งอาจมีอาการคันร่วมด้วย ถึงแม้จะฟังดูน่ากลัว แต่เซ็บเดิร์มไม่ใช่โรคติดต่อและไม่เป็นอันตรายถึงชีวิต แค่อาจทำให้รู้สึกไม่สบายตัวและเสียความมั่นใจบ้าง
เซ็บเดิร์ม เกิดจากอะไร?
สาเหตุของเซ็บเดิร์มยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่เชื่อว่าน่าจะเกิดจากหลายปัจจัยร่วมกัน ได้แก่
- เชื้อรา Malassezia เป็นเชื้อราที่อาศัยอยู่บนผิวหนังของคนเราตามปกติ แต่ในบางคน เชื้อรานี้อาจเจริญเติบโตมากเกินไป จนทำให้เกิดการอักเสบและระคายเคือง
- ระบบภูมิคุ้มกัน หากระบบภูมิคุ้มกันทำงานผิดปกติ อาจทำให้ร่างกายตอบสนองต่อเชื้อรา Malassezia มากเกินไป จนเกิดเป็นเซ็บเดิร์มได้
- ฮอร์โมน การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน เช่น ในช่วงวัยรุ่น ตั้งครรภ์ หรือช่วงที่มีความเครียด อาจกระตุ้นให้เกิดเซ็บเดิร์มได้
- ปัจจัยทางพันธุกรรม หากมีประวัติคนในครอบครัวเป็นเซ็บเดิร์ม ก็มีโอกาสจะเป็นเซ็บเดิร์มได้มากกว่าคนทั่วไป
- สภาพอากาศ อากาศหนาวและแห้ง อาจทำให้เซ็บเดิร์มกำเริบได้ง่ายขึ้น
- ความเครียด ความเครียดทางร่างกายและจิตใจ เป็นอีกหนึ่งปัจจัย ที่อาจกระตุ้นให้เกิดเซ็บเดิร์มได้
ใครบ้างที่เสี่ยงเป็นเซ็บเดิร์ม?
ถึงแม้ใคร ๆ ก็มีโอกาสเป็นเซ็บเดิร์มได้ แต่บางคนก็มีความเสี่ยงมากกว่าคนอื่น เช่น
- ทารก (โดยเฉพาะในช่วง 3 เดือนแรก)
- ผู้ใหญ่ที่มีอายุระหว่าง 30-60 ปี
- ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
- ผู้ที่มีโรคประจำตัวบางชนิด เช่น โรคพาร์กินสัน โรคอ้วน
- ผู้ที่มีความเครียด
เซ็บเดิร์ม รักษาหายไหม?
ข่าวดีคือ เซ็บเดิร์มสามารถควบคุมอาการได้ ถึงแม้จะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ก็ตาม การรักษาจะมุ่งเน้นไปที่การลดการอักเสบ ลดจำนวนเชื้อรา และบรรเทาอาการคัน แพทย์อาจแนะนำให้ใช้
- แชมพูยาที่มีส่วนผสมของ ketoconazole, selenium sulfide, หรือ zinc pyrithione
- ยาทาสเตียรอยด์ เพื่อลดการอักเสบ
- ยาทาต้านเชื้อรา เพื่อลดจำนวนเชื้อรา
คำแนะนำในการดูแลตัวเองสำหรับผู้ที่เป็น เซ็บเดิร์มหนังศีรษะ
- ให้สระผมด้วยแชมพูยาเป็นประจำตามคำแนะนำของแพทย์ หรือเภสัชกร
- หลีกเลี่ยงการเกาหนังศีรษะ เพราะอาจทำให้เกิดการระคายเคืองและติดเชื้อได้
- หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์จัดแต่งทรงผมที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ เพราะอาจทำให้หนังศีรษะแห้งมากขึ้น
- พยายามลดความเครียด ด้วยการออกกำลังกาย ทำสมาธิ หรือนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
- ดูแลสุขภาพโดยรวมให้แข็งแรง ด้วยการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และดื่มน้ำให้เพียงพอ
- หากสงสัยว่าตัวเองเป็นเซ็บเดิร์ม ควรปรึกษาแพทย์ผิวหนัง เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่ถูกต้อง อย่าซื้อยามาทาเองเด็ดขาด เพราะอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้